Vrijheidsbomen
verbondenheid door vrijheid
Bomen horen bij het prachtige coulisselandschap, zeker de eik. Negen eikenhouten stammen zijn dan ook de basis voor de Winterswijkse kunstenaar Daan de Leeuw, die in overleg met en voor iedere buurtschap een uniek kunstwerk maakt. Een nieuw monument: De Vrijheidsbomen.
Tekst: Wim Aalderink
Het zal de meeste Winterswijkers niet zijn ontgaan, dat ook in Winterswijk gevierd wordt dat Nederland in 1572 werd ‘geboren’. In heel Nederland staan dezelfde thema’s in de schijnwerpers: Vrijheid, Verdraagzaamheid, Verbondenheid en Verscheidenheid. Dit zijn de kernwaarden van onze samenleving die toen bevochten zijn en waaraan ons land zich sindsdien in meer of mindere mate heeft vastgehouden.
Activiteiten Maar Winterswijk zou Winterswijk niet zijn als de daarvoor in het leven geroepen stuurgroep daar geen geheel eigen draai aan zou geven. Met activiteiten als concerten van Winterswijkse orkesten, de door Paul Wieggers gemaakte street-art schilderingen van Tante Riek, Gerrit Komrij en Piet Mondriaan, het spetterende Midzomer Mondriaan, de Torenfestivals en prachtige tentoonstellingen in de musea was er voor iedereen wat te beleven. Maar de activiteiten speelden zich vooral af in het dorp en daarmee kwam het thema Verbondenheid er in relatie tot de buurtschappen wat bekaaid af. En juist die verbondenheid tussen dorp en buurtschappen maakt Winterswijk zo bijzonder. Zo bijzonder, dat het een blijvend monument verdient. Een monument in de vorm van negen kunstwerken: één in iedere buurtschap en een in het centrum. Het zijn De Vrijheidsbomen. Drie worden er dit jaar geplaatst, de zes volgende in 2023, waarvan de laatste op de dag voor het volksfeest 2023 in het Vrijheidspark. Dan is de puzzel, die letterlijk het hart vormt van iedere boom, compleet.
Vrijheidsbomen
Van een vier meter lange stam maakt kunstenaar Daan de Leeuw – in overleg met iedere buurtschap – voor elke buurtschap een uniek kunstwerk, waarin aan de ene kant de eigenheid van de betreffende buurtschap wordt verbeeld en aan de andere kant de verbondenheid met het dorp en de andere buurtschappen wordt weergegeven. “Omdat de geboorte van Nederland gaat over Vrijheid, Verdraagzaamheid, Verbondenheid en Verscheidenheid, onderscheiden de verschillende puzzelstukken zich van elkaar door vorm (vrijheid), maar passen ze wel in elkaar, symbolisch voor verbondenheid en verdraagzaamheid”, zo legt Daan uit. “De verschillende kleuren drukken verscheidenheid uit en bij verdraagzaamheid zie ik dat elke buurtschap verschillend mag zijn maar tegelijkertijd ook gelijkwaardig is. Iedere buurtschap is onderdeel van de gemeente Winterswijk maar heeft haar eigen identiteit.” Om met elke buurtschap hierover te communiceren krijgt elk kunstwerk een speciale plek in het hart van de betreffende buurtschap. “Verbinden, en toch elkaars verschillen zien zodat er verdraagzaamheid ontstaat en vrijheid”. Alle buurtschappen hebben zich enthousiast achter dit project geschaard en inmiddels is er met Brinkheurne en Miste een eerste opzet ontstaan.
Verhalen Een opzet die verder samen wordt uitgewerkt, zowel vooraf als tijdens de daadwerkelijke creatie van het kunstwerk. Kunstenaar De Leeuw maakt het kunstwerk namelijk op de plek waar het komt te staan zodat iedere geïnteresseerde het hele wordingsproces op de voet kan volgen en liefst ook van commentaar kan voorzien. Commentaar in de vorm van anekdotes, verhalen en geschiedenissen uit de buurtschap die aan het eind van het project gebundeld worden in een boekje. Een boekje dat tevens gebruikt kan worden voor een fiets- en wandelroute door ons prachtige buitengebied.
De kunstenaar Daan de Leeuw (1963) doorliep de LTS richting bouw en in Rotterdam de MTS-studie meubelmaker/antiekrestaurateur. Als zelfstandig ondernemer restaureerde hij antieke meubelen om na een wereldreis van anderhalf jaar in Wales te belanden als leraar houtbewerking. “Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan”, zoals hij het zelf zegt. Na negen jaar Wales besloot hij terug te keren naar zijn ware liefde, het runnen van een eigen werkplaats waar hij al zijn vakmanschap en creativiteit als designer, kunstenaar en meubelmaker kwijt zou kunnen. Die werkplaats vond hij in Winterswijk en van daaruit restaureert en maakt hij meubels, geeft hij cursussen en workshops en maakt hij kunstobjecten met de natuur als uitgangspunt. “Werken aan bewustwording door middel van kunstwerken met een verhaal, dat is mijn drijfveer”, zo drukt Daan zijn passie uit.